Οταν «πονάει το δοντάκι»... μήπως είναι αργά;

Image via Wikipedia

Είναι σύνηθες το ν' αγνοείται η φροντίδα των δοντιών των παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Αυτό έχει αποτέλεσμα πολύ συχνά τη δημιουργία φλεγμονής -οδοντικού αποστήματος ή ουλίτιδας- στο παιδικό στοματάκι, η οποία ταλαιπωρεί τους μικρούς ασθενείς, ενώ θα μπορούσε πολύ εύκολα και ανώδυνα να είχε αποφευχθεί με μια επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο κάθε έξι μήνες και τηρώντας καθημερινά ένα βασικό πρόγραμμμα στοματικής υγιεινής.

Ας συζητήσουμε όμως μερικά ζητήματα που πιθανόν ν' απασχολούν τους γονείς, όπως για παράδειγμα:
Πρέπει να βουρτσίζω τα δόντια του παιδιού μου ακόμα κι αν πίνει μόνο γάλα; Πότε πρέπει να του αγοράσω οδοντόβουρτσα;

Η χρήση της οδοντόβουρτσας πρέπει ν' αρχίσει από τη στιγμή της ανατολής των πρώτων δοντιών. Ιδανικά, πρέπει να βουρτσίζονται τρεις φορές τη μέρα, ενώ ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δίνεται στο βραδινό βούρτσισμα. Μια μαλακή οδοντόβουρτσα με μικρή κεφαλή (παιδική) είναι η πλέον κατάλληλη. Η χρήση, όμως, της παιδικής οδοντόκρεμας καλό είναι να ξεκινά από την ηλικία των 5 χρόνων, γιατί τα παιδιά τότε μόνο μπορούν να ξεπλένουν σωστά και να μην την καταπίνουν. Η ηλεκτρική οδοντόβουρτσα σκόπιμο είναι να μη χρησιμοποιείται από τα παιδιά, γιατί τη θεωρούν παιχνίδι και δεν επιμένουν όσο θα έπρεπε. Καλό είναι να χρησιμοποιείται από τους γονείς, όταν αυτοί πλένουν τα δόντια των μικρών παιδιών. Οι γονείς πρέπει να αφήνουν τα παιδιά να εξοικειώνονται με τη διαδικασία του βουρτσίσματος από νωρίς, αλλά αυτοί οφείλουν να επιμελούνται τη στοματική υγιεινή των παιδιών τους τουλάχιστον μία φορά την ημέρα μέχρι την ηλικία των 5 χρόνων. Ακόμα και στην περίπτωση που το παιδί, μετά τη βραδινή του μέτρηση, χρειάζεται να φάει κάτι ή να πιει γάλα κατά τη διάρκεια της νύχτας, σκόπιμο είναι να πίνει νερό τελειώνοντας, έτσι ώστε να ξεπλένεται όσο το δυνατόν περισσότερο το στόμα του.
Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πως τα δόντια χαλάνε από τη συχνή λήψη τροφής, όποια κι αν είναι αυτή!!! Αυτό σημαίνει ότι η αντίληψη πως παιδιά τα οποία δεν τρώνε γλυκά, δεν έχουν πρόβλημα τερηδόνας, δεν ισχύει.

Γιατί ν' ασχολούμαστε με τα παιδικά δόντια, αφού το παιδί θα τ' αλλάξει όταν θα πάει στο σχολείο;

Λάθος. Τα πρώτα παιδικά δόντια ανατέλλουν περίπου στους 6 πρώτους μήνες της ζωής και τα τελευταία πέφτουν περίπου στα 13 χρόνια του. Το παιδί που ξεκινά το σχολείο, ως γνωστόν, είναι στην ηλικία που «αρχίζει ν' αλλάζει τα δόντια»: τα πρόσθια «παιδικά» (νεογιλά) δόντια πέφτουν, ενώ εμφανίζονται οι πρώτοι μόνιμοι γομφίοι (τραπεζίτες). Αυτό δεν σημαίνει ότι στην 1η Δημοτικού ολοκληρώνεται η αλλαγή όλων των δοντιών, από τα παιδικά στα μόνιμα. Τα τελευταία παιδικά δόντια (τους παιδικούς γομφίους) θα αλλάξουν όταν θα πηγαίνει στο Γυμνάσιο!! Αρα, τα παιδικά δόντια πρέπει να τα φροντίζουμε: α) γιατί με αυτά τρώει το παιδί για 10 χρόνια περίπου, β) διότι το βοηθούν ν' αναπτυχθεί σωστά η ομιλία του, γ) γιατί διατηρούν τον χώρο για την ομαλή διαδοχή των μονίμων δοντιών και δ) διότι, βεβαίως, τα υγιή παιδικά δόντια -χωρίς αποστήματα και πόνο- συντελούν στη διατήρηση της γενικής υγείας του παιδιού.
Σε ποια ηλικία πρέπει να γίνεται η πρώτη επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο; Στα παιδιά χρειάζεται να κάνουμε καθαρισμό; Τι είναι η φθορίωση;

Η ηλικία των 18-24 μηνών ενδείκνυται για τον πρώτο οδοντιατρικό έλεγχο του παιδιού από τον παιδοδοντίατρο (ο εξειδικευμένος οδοντίατρος που ασχολείται με τα δόντια των νεαρών ασθενών). Η επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο στόχο έχει την εκπαίδευση των γονιών για το ποιες πρέπει να είναι οι σωστές συνήθειες στοματικής υγιεινής του παιδιού τους και το πώς αυτές θα εφαρμόζονται απλά, ως μέρος της καθημερινής ρουτίνας καθαριότητάς του. Εκτός, όμως, της εκπαίδευσης για τη σωστή στοματική φροντίδα, η επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο έχει πρωταρχικό σκοπό την εφαρμογή εξατομικευμένου προληπτικού προγράμματος κατά της τερηδόνας και της ουλίτιδας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πέτρα των δοντιών δημιουργείται και στα παιδικά δόντια, και χρειάζεται καθαρισμό. Απαραίτητη επίσης στην αντιμετώπιση της τερηδόνας, εκτός του καθαρισμού, είναι η τοπική εφαρμογή φθορίου, γνωστή ως «φθορίωση», που πρέπει να γίνεται κάθε 6 μήνες.

Η στοματική υγεία του παιδιού

Γιατί πρέπει να προσέχω την υγεία του στόματός μου; Το στόμα μας είναι η "είσοδος" του οργανισμού μας. Χαλασμένα δόντια (λόγω τερηδόνας) ή ούλα που ματώνουν (λόγω ουλίτιδας) δημιουργούν πρόβλημα στη ρύθμιση του διαβήτη (αδικαιολόγητα "υψηλά"), όπως ακριβώς συμβαίνει κι όταν είσαι κρυωμένος.
Τι είναι η τερηδόνα; Η τερηδόνα είναι η κυριότερη αρρώστια των δοντιών. Οφείλεται σε μικρόβια τα οποία "τρώνε" σιγά σιγά την επιφάνεια του δοντιού, δημιουργώντας τρύπα, η οποία μπορεί να φτάσει μέχρι και το νεύρο του δοντιού, και τότε ξεκινά ο πονόδοντος! Τα μικρόβια αυτά εμφανίζονται όταν μένουν στα δόντια τροφές για αρκετό καιρό.
Τι είναι η ουλίτιδα; Η ουλίτιδα είναι η αρρώστια των ούλων. Ξεκινά την εμφάνισή της με ούλα που ματώνουν και μπορεί να φτάσει μέχρι και στο σημείο να κουνιούνται τα δόντια (περιοδοντίτιδα), χωρίς να έχουν τερηδόνα, να χάσουν δηλαδή τα δόντια τη στήριξή τους. Οφείλεται και αυτή, όπως και η τερηδόνα, στα μικρόβια που αναπτύσσονται λόγω των τροφών που έχουν μείνει στο στόμα.
Τι πρέπει να κάνω για να μην έχω πρόβλημα με τα δόντια και τα ούλα μου; Η λύση είναι πολύ απλή: το βούρτσισμα των δοντιών είναι αρκετό ώστε να εξασφαλίσεις άριστη στοματική υγεία. Το βούρτσισμα πρέπει να γίνεται με φθοριούχο οδοντόκρεμα 2-3 φορές την ημέρα μετά το φαγητό. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να μην ξεχνάς το πλύσιμο των δοντιών σου το βράδυ, πριν από τον ύπνο.
Υπάρχει και κάτι άλλο που μπορώ να εφαρμόσω, εκτός του βουρτσίσματος, ώστε να έχω καθαρά δόντια και ούλα; Βεβαίως, υπάρχει, εκτός της οδοντόβουρτσάς σου, και το οδοντικό νήμα, όπως και το φθοριούχο στοματόπλυμα, που μπορείς ν' αγοράσεις από το super market και να τα χρησιμοποιείς καθημερινά, αφού πρώτα έχεις βουρτσίσει τα δόντια σου.
Ποιος θα μου δείξει πώς να φροντίζω τα δόντια μου σωστά; Ο παιδοδοντίατρος είναι ο ειδικός οδοντίατρος που ασχολείται με τα δόντια των παιδιών και των εφήβων. Στον παιδοδοντίατρο πρέπει να πηγαίνεις κάθε έξι μήνες για να σου καθαρίζει τα δόντια από την "πέτρα" (τροφές, δηλαδή, που έχουν μείνει πολύ καιρό, έχουν σκληρύνει και δεν μπορείς να τις απομακρύνεις με το βούρτσισμα). Παράλληλα, θα σου βάζει ένα ειδικό ζελέ στα δόντια (φθορίωση) για να γίνουν πιο γερά. Αυτός θα σου δείξει πώς πρέπει να βουρτσίζεις τα δόντια σου σωστά και πώς θα χρησιμοποιείς το οδοντικό νήμα.