Ασφαλής χρήση του διαδικτύου και του κινητού από τα παιδιά

Την ενημερωτική εκστρατεία «Kids@Safety, Internet, Κινητό & Παιδί» με στόχο την ουσιαστική και εποικοδομητική πληροφόρηση των Ελλήνων γονιών για τις νέες τεχνολογίες υλοποιεί η WIND Ελλάς στο πλαίσιο της  στρατηγικής κοινωνικής ευθύνης «Στην Πράξη». 

Με την  επιστημονική επίβλεψη του Ιωάννη Τσιάντη, MD, DPM, FRC Phych. Αν. Καθηγητή Παιδοψυχιατρικής, Επιστημονικό Υπεύθυνο Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. και τη συνεργασία της Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. (Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου), η WIND, μέσα από εξειδικευμένο έντυπο και ηλεκτρονικό υλικό καθώς και μια σειρά συντονισμένων ενεργειών και δράσεων καθ όλη τη διάρκεια του έτους, παρουσιάζει το σημαντικό ψυχοκοινωνικό ρόλο που έχουν σήμερα το διαδίκτυο και το κινητό στη ζωή των παιδιών ενώ ταυτόχρονα προτείνει στους γονείς τρόπους εκπαίδευσης και καθοδήγησης των παιδιών ώστε να χρησιμοποιούν υπεύθυνα και με ασφάλεια τις νέες τεχνολογίες.   

Η πλειονότητα των γονιών στην χώρα μας αναγνωρίζει ότι είναι απαραίτητη η εξοικείωση των παιδιών τους με τους υπολογιστές και το διαδίκτυο τόσο για εκπαιδευτικούς όσο και για κοινωνικούς σκοπούς ενώ ολοένα και περισσότεροι γονείς επιτρέπουν στα παιδιά τους τη χρήση κινητού τηλεφώνου.  

Την αυξημένη χρήση του Internet και του κινητού  από νέους επιβεβαιώνει έρευνα που πραγματοποίησε σε πανελλαδικό επίπεδο η Μ.Κ.Ο. ΝΕΟΙ το 2010 σε παιδιά άνω των 13 ετών¹:  

• το 87% των παιδιών μπαίνουν κάθε μέρα στο διαδίκτυο ενώ πρώτο σε συχνότητα μέσο επικοινωνίας με φίλους είναι το κινητό, δεύτερο το msn, τρίτο το e-mail, τέταρτο το SMS
• 56% μπαίνει στο διαδίκτυο από το σπίτι μόνο και οι υπόλοιποι και από αλλού (κινητό, Internet καφέ, σχολείο)
• στο 36% των περιπτώσεων ο υπολογιστής βρίσκεται στο δωμάτιο του παιδιού ενώ στο 43% βρίσκεται στο σαλόνι
• το 34% συνάντησε από κοντά άτομο που γνώρισε στο διαδίκτυο

Αντίστοιχα  είναι και τα συμπεράσματα ποιοτικής έρευνας που διεξήγε η εταιρεία Mindsearch², σύμφωνα με την οποία το Internet και το κινητό τηλέφωνο είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών.
 

Παρουσιάζοντας  την έρευνα, η εκπρόσωπος της Mindsearch, κα. Αγνή Μαριακάκη ανέφερε: «Για ένα μέσο παιδί η πρόσβαση στο διαδίκτυο σημαίνει «έχω ζωή» ενώ «έχω κινητό» σημαίνει «είμαι κι εγώ άνθρωπος». Η εξοικείωση των παιδιών με τις νέες τεχνολογίες είναι τέτοια που μπορούμε να μιλήσουμε για «ψηφιακό χάσμα γενεών».  

Ανάλογα με την ηλικία τα παιδιά διανύουν 3 στάδια μετάβασης σχετικά με τη χρήση των νέων μέσων. Ξεκινούν από τη χρηστικότητα, περνούν στη συνδεσιμότητα και το παιχνίδι για να καταλήξουν στη σύνθετη αυτό-έκφραση.  

Η έρευνα διακρίνει 4 τύπους παιδιών –επιδεικτικά, συμμετοχικά, γκατζετάκηδες, αργοπορημένα- καθώς και 4 τύπους γονιών – συμμετοχικοί, προσεκτικοί, αδιάφοροι και ελεγκτικοί- με βάση τη σχέση που έχουν με τεχνολογία³.  

Σύμφωνα με την κα. Μαριακάκη, καθώς τα παιδιά διαφέρουν ως προς τον τρόπο που αντιλαμβάνονται και χρησιμοποιούν την τεχνολογία, η καθοδήγηση των γονιών πρέπει να είναι διαφορετική για κάθε τύπο παιδιού ώστε να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Την ψυχοκοινωνική  διάσταση της χρήσης των νέων τεχνολογιών για τα παιδιά και τους εφήβους παρουσίασε στην ομιλία του ο καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, κ. Ιωάννης Τσιάντης: «Το κινητό αποτελεί σύμβολο ενηλικίωσης για τα παιδιά. Αποτελεί το πρώτο ενήλικο τεχνολογικό αντικείμενο που έχουν στην κατοχή και χρήση τους. Με αυτή την έννοια η συσκευή του κινητού στο χέρι ενός παιδιού εντάσσεται στην ανάγκη του για την δημιουργία μίας δικής του ιδιαίτερης ταυτότητας ιδιαίτερα στην εφηβεία. Ακόμη, το κινητό είναι ένα μέσο αυτονομίας για το παιδί. Εδώ παρατηρείται το εξής παράδοξο: ενώ οι γονείς θεωρούν ότι με το κινητό τηλέφωνο μπορούν να ελέγχουν τα παιδιά τους, αντίθετα οι έφηβοι πιστεύουν ότι το κινητό τους βοηθά να αισθανθούν ελεύθεροι και να απομακρυνθούν από τον έλεγχο των γονιών τους».

Ωστόσο, όπως ανέφερε ο κ. Τσιάντης η υπερβολική χρήση του κινητού τηλεφώνου από παιδιά και εφήβους, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις όταν οι γονείς δεν είναι σε θέση να επιβλέπουν  και να γνωρίζουν το πώς επικοινωνεί το παιδί τους, ώστε να το συμβουλεύουν ανάλογα και όταν οι γονείς δε συζητούν με τα παιδιά τους για τις επαφές και δραστηριότητες που έχουν μέσω τηλεφώνου και έτσι χάνουν την ευκαιρία να μοιραστούν μαζί τους συναισθήματα και ενδιαφέροντα.

Αντίστοιχα, μιλώντας για τη σχέση των παιδιών  με το διαδίκτυο, ο κ. Τσιάντης δήλωσε: «Σήμερα τα παιδιά έρχονται από μικρά σε επαφή με το διαδίκτυο, και η επίδρασή του είναι καταλυτική στη σχέση τους με τη μάθηση, την πληροφορία, την ψυχαγωγία και την επικοινωνία. Τα οφέλη από το διαδίκτυο είναι πολλά:

• Το διαδίκτυο είναι ένας «επιταχυντής» γνώσης. Το παιδί και ο έφηβος βρίσκονται μπροστά από μια απέραντη πηγή πληροφοριών και γνώσεων, στις οποίες η πρόσβαση είναι εύκολη και απλή.
• Το διαδίκτυο μαθαίνει στο παιδί να ερευνά, να αξιολογεί πληροφορίες, να κατευθύνεται σε ένα στόχο. Η υπερ-πληθώρα πληροφόρησης μαθαίνει στο παιδί να ιεραρχεί, να αξιολογεί, να εντοπίζει αυτό που του είναι χρήσιμο και ενδιαφέρον
• Το διαδίκτυο προσφέρει στο παιδί τη δυνατότητα να αυτενεργεί, να έχει τη δική του παρουσία και ταυτότητα, με τους όρους που καθορίζει αυτό.
• Το διαδίκτυο είναι ένα  ψυχαγωγικό μέσο και δημοφιλέστατο μέσο   επικοινωνίας»

      

Τόνισε  παράλληλα ότι και το διαδίκτυο, όπως και κάθε σύγχρονη τεχνολογία, μπορεί να έχει αρνητική επιρροή, αν δεν έχει σωστή χρήση. Έτσι οι γονείς πρέπει να επαγρυπνούν και να εκπαιδεύουν ορθά τα παιδιά τους ώστε η πλοήγηση στο διαδίκτυο να γίνεται με ασφάλεια τόσο ως προς το περιεχόμενο στο οποίο έχουν πρόσβαση όσο και σε σχέση με τα προσωπικά τους δεδομένα, τους ανθρώπους που γνωρίζουν διαδικτυακά, τις διαδικτυακές απάτες, κλπ.

Σύμφωνα με τον κ. Τσιάντη, οι γονείς πρέπει να δώσουν ιδιαίτερο βάρος σε πιθανές ψυχολογικές επιπτώσεις από την υπερβολική χρήση του διαδικτύου που μπορεί να βλάψει τις κοινωνικές ικανότητες και την διαπροσωπική επικοινωνία ενός παιδιού, τον εθισμό στα διαδικτυακά παιχνίδια αλλά και τον διαδικτυακό εκφοβισμό, αυτό που παλιά γινόταν μόνο στην αυλή του σχολείου, σήμερα μεταφέρεται και στο κινητό και στο διαδίκτυο, δηλαδή οι απειλές, η κακοποίηση και ο εκφοβισμός από τον «καπετάν φασαρία» του σχολείου, προς παιδιά με ηπιότερη προσωπικότητα.

«Η γνώση των γονέων για την ορθή και ασφαλή χρήση των νέων τεχνολογιών και η καθημερινή ενασχόληση με τα παιδιά τους, είναι κρίσιμα προκειμένου τα παιδιά να αξιοποιούν με ασφάλεια τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας και να επωφελούνται από όσα τους προσφέρει» δήλωσε ο κ. Ιωάννης Τσιάντης.

Ο Διευθυντής Εταιρικών σχέσεων της WIND Ελλάς, κ. Γιώργος Τσαπρούνης παρουσιάζοντας την ενημερωτική εκστρατεία kids@safety δήλωσε: «Οι γονείς είναι αυτοί που αποφασίζουν αν και σε ποιο βαθμό το παιδί επιτρέπεται να κάνει χρήση του Internet ή του κινητού τηλεφώνου. Από την πλευρά της, η WIND αναγνωρίζοντας την αυξανόμενη χρήση των νέων τεχνολογιών από ολοένα και νεότερους ανθρώπους, προσφέρει στους γονείς εργαλεία όπως το λογισμικό γονικού ελέγχου για την ασφαλή πλοήγηση στο διαδίκτυο, το οποίο είναι διαθέσιμο δωρεάν με τα προϊόντα Double Play της εταιρείας μας, ενώ σε ότι αφορά το κινητό, υπάρχει η δυνατότητα φραγής συγκεκριμένων υπηρεσιών και αριθμοσειρών (όπως 901 ή χρεώσιμα 5ψήφια) καθώς και καθολική φραγή πλοήγησης στο Internet. Παράλληλα μέσω της εκστρατείας «Kids@Safety, Internet, Κινητό & Παιδί» η WIND παρέχει στους γονείς πληροφόρηση και επιστημονικές συμβουλές για τη συστηματική προστασία, εκπαίδευση και ενημέρωση των παιδιών και των εφήβων. Η σωστή χρήση του Internet και του κινητού είναι ευθύνη όλων μας». 

Η ιστοσελίδα www.kidsatsafety.gr παρέχει αναλυτικές συμβουλές προς τους γονείς για την ορθή χρήση του κινητού και του Internet ανάλογα με την ηλικία των παιδιών, ειδήσεις και οπτικοακουστικό υλικό σε σχέση με την ορθή χρήση των νέων τεχνολογιών, έρευνες σχετικά με τη συμπεριφορά των παιδιών στο διαδίκτυο και τη χρήση του ενώ παραπέμπει και σε ιστοσελίδες ελληνικών και ευρωπαϊκών οργανισμών που ασχολούνται με την προστασία των παιδιών.